Neden Hayır Diyemiyorum

NEDEN HAYIR DİYEMİYORUM?
Hayır Diyebilmenin Önemi ve Nedenleri
Kendi hayatımızın kontrolünü elinde tutabilmek için hayır diyebilmemiz gerekiyor. Hayır diyemediğimiz zaman etrafımızda bulunan kişiler bizim yerimize karar verir ve onların istediği hayatı yaşamış oluruz. Hayır diyememenin temelinde bir takım korkular yatar.
_Sevilmeme korkusu
_ Kaybetme korkusu
_Reddedilme korkusu
Hayır demekten korkanların zihninde çoğunlukla şu kaygılar vardır :
_Nasıl hayır diyeceğim
_ Hayır demek beni bencil ve kötü biri mi yapar?
_ Hayır dersen ya birini üzersem ya da kaybedersem _hayır dersen beni sevmeye devam eder mi yoksa benden vazgeçer mi?
Bu sorular suçluluk ,vicdan azabı, korku, kaygı, üzüntü, tepkisizlik ,pişmanlık gibi pek çok duygunun esareti altına girmemize neden olur, bu durumun neden olduğu bir takım yanlış düşüncelere saplanıp kalırız.
Ailenin” Hayır “Diyememizdeki Etkisi
Pek çok karakter özelliklerimiz henüz çocukken kazanılır . ” eğer bunu yapmazsan annem bana kızar ya da eğer öyle davranmazsan bir daha sevilmem, yalnız kalmamak için asla itiraz etmemeliyim” cümleleri sert anne baba tutumları altında büyüyen çocukların kendilerinde oluşturduğu düşüncelerdir. Hayır dediğimizde kötü şeyler olur ,birileri beni terk eder, yalnız bırakılırım, kaygısına saplanıp kalırlar. Bazı çocuklar anne ve babasından yeterince sevgi ve güven görmediği için hayır demekten korkarlar. Hayır dediği zaman anne ve babasının onu sevmeyeceğini düşünür” annemin sözünü dinlersem bana aferin” der .” sofrayı kaldırmaya yardım edersem beni alkışlarlar .” ödevlerimi yaparsam ödüllendirilirim.” çocuk gittikçe kendine özgü davranış kalıpları boyunduruğunun altına girer , tutum ve davranışlarını buna göre değiştirir bütün bu korkular ve kaygılar davranışlarına yön verdiği gibi seçimlerine de yön vermeye başlar .Yetişkin olduğumuzda kendi benlik sınırlarımızı çizmekte zorlanırız ,kişisel sınırları olmayan özel alanına saygı duyulmayan, kaybetme ve reddedilme korkularını yenilerek kendini ortaya koyamamış ,sorunlardan kaçınmaya çalışıp her talebi kendine görev edinen ,fedakarlığı bir üstünlük gibi kabul eden, seçim yapmasını bilmeyen kendini tanımayan ,ne isteyip istemediğinden emin olmayan bir karaktere sahip oluruz . Kendimizi özgürce ifade edebilme ve kendimiz olabilme becerilerimizi karanlığa hapsettiğimizden kendi yaşantımızdan fazlasıyla uzağa düşeriz.

Beğenilme İsteğinin” Hayır Diyememize ” Etkisi
Çoğu insan ait olduğu sosyal çevre arkadaşları ,iş yaptığı insanlar ve ailesi tarafından sevilmek ister. Başkalarının gözünde kibar uyumlu iyi niyetli biri olarak görülmeyi arzular onların ilgisini beğenisini beklentilerini hakkındaki olumlu düşüncelerini yitirmemek için kendi gibi davranmaktan korkar, yersiz fedakarlıkta bile bulunabilir , kendisine yönetilen her talebe karşılamaya çalışır ve kendisini bunun için zorunlu hissedebilir ve zaman içerisinde herkesi memnun etme çabasına dönüşür. Bu memnun etme çabası zaman içerisinde kişisel sınırlarınızın ihlal edilmesine, stres ve iş yükünüzün artmasına, arkadaşlık ilişkilerinizin zarar görmesine , psikolojik olarak öfke patlamalarına , tükenmişlik hissetmenize ve maddi kayıplar vermenize neden olur .

Yaşadığımız Toplumun” Hayır “Diyememize Etkisi;
Hayatımız boyunca yaşadığımız çevreyi memnun etmek için yaptığımız davranışlarla büyütüldük daha çok beğenilmek ,daha çok görülmek ,daha çok fark edilmek ,bu nedenle birçok şeyi evet demek zorunda kaldık .Çocukluğumuzdan beri bize öğretilen bazı kalıp düşünceler vardır ,mesela ;
_Büyüklere hayır denmez.
_Sürekli kendini anlatıp durma ayıptır.
_ İkram edilen hiçbir şey geri çevrilmez.
_ Düzgün bir iş bul .
_Okulun bitince evlen .
_Paranı biriktir bir ev araba al .
_Çok gecikmeden çocuk sahibi ol .
kısacası sisteme ayak uydur, kültürümüz bunu gerektirir . Misafirperver bir geleneğimiz olduğu için önce ve sadece başkalarını memnun ve mutlu etmeyi düşünürüz .Kendimiz yer yatağında yatarken misafirlerimize kuş tüyü yataklarda yatırırız, kendimizden önce misafirin yemek tabağını hazırlarız gerekirse kendimiz aç uyuruz.
Oysa kendi canımız ne ister, neyi sever neyi sevmez, neyi tercih eder neyi etmez ,neyden hoşlanır neyden hoşlanmaz kendimizle ilgili birçok şeyi bilmeyiz. Başkasına hayır demenin ayıp olduğu söylenerek büyütülmüş bir toplumun bireyleriyiz .
Özetleyecek olursak hayır demenin kötü bir tutum olduğu öğretilmiştir hatta reddetmek geri çevirmek doğru olmayan bir davranıştır ve toplum tarafından hoş görülmez. ” bu çocuğu çok şımarık yetiştirmişler hiç saygısı yok ” sözleriyle eleştirilerine maruz kalırız. Çocukluktan itibaren aşılanan bu davranış modelleri yetişkinlik döneminde de kişiliğimizin bir parçası haline gelir bu nedenle bu davranışları sorgulama ihtiyacı hissetmeyiz.

Sema Aktaş

www.kezban.net